İngilte­re'den Sevgilerle,
İsmail Saray

SALT Ulus, Ankara

1970’ler ile 80’lerin başlarında Türkiye kültür ve sanat ortamında belirleyici bir konuma sahip olan ve zamanının ötesinde bir üretim yapan İsmail Saray’ın yaşamı ve pratiği üzerine bugüne dek detaylı bir çalışma yapılmamıştı. Bu konuda son iki yıldır kapsamlı bir araştırma yürüten SALT, sanatçının pratiği ve dönemini inceleyerek Türkiye sanat tarihi belleğine kazandırmayı amaçlıyor.

Uzun vadeli tasarlanan proje, Saray’ın tüm arşivinin toplanıp koruma altına alınması ve sanatçı arkadaşlarının sakladığı işlerinin gün yüzüne çıkarılmasıyla başladı. Gelecekteki araştırmalara da yardımcı olabilecek bir sözlü tarih çalışması bağlamında, Saray’ın birlikte üretim yaptığı kişilerin yanı sıra, arkadaşları ve öğrencileriyle söyleşiler gerçekleştirildi. Tamamı dijitalleştirilen arşiv SALT Araştırma’da erişime açıldı. Araştırmanın ilk aşaması, 13 Eylül-2 Kasım 2014’te SALT Galata’da gerçekleştirilen İngiltere’den Sevgilerle, İsmail Saray sergisiyle görselleştirilerek sunuldu.

SALT Ulus için yeniden ele alınan sergi, Saray’ın 70’lerden itibaren ürettiği işlerin yanı sıra arşivinden seçilmiş video ve dokümanlar ile 1972-1979 yıllarında ürettiği sanatçı kitaplarını bir araya getiriyor. Sergi, adını, sanatçının Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenen 8 Sanatçı 8 İş: B sergisindeki (1990-1991) enstalasyonundan alıyor; Saray’ın uzaktan sanatsal üretimi ve serginin çıkış noktasını oluşturan arşiv malzemesinin, özellikle de yazışmalarının altını çiziyor.

SALT Ulus’un giriş katında izleyiciyi, sanatçının İngiltere’deki öğrencilik döneminde gerçekleştirdiği isimsiz bir yerleştirmesinin yeniden kurulumu (1970/2014) ile otoportrelerinden oluşan ve bu sergi için yeniden basılan Envoy [Elçi] adlı işi (1972/2014) karşılıyor. Bu bölümü, sanatçı kitapları, Londra’daki öğrencilik yıllarından taslaklar, 10. Paris Bienali (1977) ile ilgili yazışmalar, Sanat Tanımı Topluluğu tarafından İstanbul’da düzenlenen Sanat Olarak Betik sergisiyle (1980) ilgili dokümanlar takip ediyor.

1980’de Londra’ya yerleşen Saray, Türkiye’de Toplu Sergi (1987 ve 1988), Öncü Türk Sanatından Bir Kesit (1987 ve 1988) ve A,B,C,D (1989’dan 1993’e) gibi sergilere uzaktan katılmayı sürdürdü. İşleri, detaylı tarifler aracılığıyla sanatçı arkadaşları ve sergi düzenleyicileri tarafından üretildi.

Saray’ın Toplu Sergi‘ler için taslaklarını sanatçı Cengiz Çekil’e yolladığı Somutlaşmış Kurguların Doymazlığı (1987) ve Savunma‘nın (1988) yanı sıra, 10 Sanatçı 10 İş: A sergisindeki (1989) Satılmış Topraklar (1989) ve 1980’lerden orijinal işleriyle beraber gösterilen videolar SALT Ulus’un üst katında yer alıyor.

Sergide ayrıca, Saray’ın sanatsal pratiğinde önemli yer tutan savaş karşıtı temalı üç işi; Royal College of Art’taki öğrencilik döneminden 1971 tarihli Electric Blanket [Elektrikli Battaniye], 1994 tarihli Under Democracy [Demokrasinin Altında] ve From Floor to Sky sergisi (Londra, 2010) için aynı yıl ürettiği Brand New [Yeni] işi sunuluyor.