Waiting for Tear Gas
[Biber Gazını Beklerken]
Allan Sekula

SALT Beyoğlu, Kat 1

Waiting for Tear Gas [Biber Gazını Beklerken]
white globe to black [beyaz dünyadan siyaha]
1999-2000

“Temel fikir, gün doğumundan bir sonraki sabaha karşı 03.00’e kadar, gerektiğinde sakin anları, uzun bekleyişleri ve olayların sınırlarını göz ardı etmeden, protestoların akışına göre hareket etmekti. Ana kural foto muhabirliğine karşı olmaktı. Flaş, teleobjektif, gaz maskesi, otomatik odaklama, basın kartı ve şiddet anını en dramatik şekilde yansıtan o tek görseli ne pahasına olursa olsun yakalama baskısı olmadan…

Sonra, bir yandan ışıklı masada fotoğraflara bakıp diğer yandan yepyeni bir çehredeki protestolara dair gitgide beylikleşen anlatımları okurken basitçe tanımlanabilecek bir görüntü arandığını fark ettim. Sokaklarda yaşanan ittifak, ‘işçiler ve çevreciler’ yaklaşımından çok daha tuhaf, çeşitli ve ilham vericiydi.

Kış soğuğunda, kimi zaman bile bile çıplak ve silahsız bir biçimde plastik mermi, gaz ve ses bombalarını bekleyen insanların tavırlarını tanımlamak… Bunlar sivil ağırbaşlılık, kente dair tasa ve şenlik zamanlarıydı.

Bu hareketin tohumlarının sanal dünyada atıldığını söyleyenler çok sıradan bir noktayı gözden kaçırıyor: İnsan bedeni, küresel sermayenin soyutlamasına karşı kentin sokaklarında kendini ortaya koydu. Bu tanıklıkta, güçlü bir feminist boyutun yanı sıra çalışma deneyiminde temellenen bir boyut vardı. Asya’dan konteynır akışını durduran tershane işçisi kadın ve erkekler, okyanusun diğer tarafında aynı işi yürüten başka bir beden olduğunu biliyorlardı ve tüm bu küresel ticaret, bilgisayar tuşlarına basmaktan öteydi.

Kısacık bir halüsinasyon fotoğraflanamaz ki. Ses bombalarının gökdelenlerin arasındaki yankısına, yanında seyyar teybini getiren birinin çaldığı ana uygun bir şarkı eşlik ediyordu: Jimi Hendrix’in alaycı Amerikan millî marşı yorumu. Hendrix tam o anda, dünyanın yegane süper gücünün pompalanmış hükümdarlığını muzipçe gülünçleştirerek Seattle sokaklarına geri dönüyordu.”

Allan Sekula, Rotterdam, Eylül 2000


Herbet Marcuse gibi Marksist düşünürleri okuyup Vietnam Savaşı protestolarına katılarak yetişkinliğe adım atan sanatçı ve kuramcı Allan Sekula (1951-2013) Amerikan belgesel fotoğrafçılığı ve toplumsal eleştiri geleneğini yeniden canlandırdı. Sekula, zaman içerisinde enstalasyon yapımını bırakarak fotoğraf ve yazıya yöneldi. Bu mecralar aracılığıyla küresel dünyada işleyen kapitalist mantığı ve işgücü amaçlı insan trafiğini incelemeye başladı. (Kaynak: MACBA)

MACBA Collection, MACBA Foundation izniyle